Lâu lâu mới quay trở lại viết review dự án cho mọi người.
Nếu tham gia group thị trấn Crypto từ lâu thì hẳn bạn đã quá quen thuộc với các các dự án algo stablecoin theo mô hình Seigniorage 3 token như Basis Cash, Mith Cash trên Ethereum, Bdollar, Midasdollar … trên Binance Smart Chain. Mới đây, dự án Algo stablecoin – stablecoin thuật toán đầu tiên trên Polygon cũng đã xuất hiện: Safedollar. Trong bài viết này, mình sẽ giới thiệu lại cơ chế hoạt động của các mô hình này và các chiến lược để tham gia kiếm lợi nhuận.
Cơ chế của Mô hình Seigniorage Algo Stablecoin
Mô hình này sẽ bao gồm 3 token, mình sẽ gọi chúng là Cash, Share và Bond. Bạn sẽ dễ dàng nhận diện các loại token này đối với từng dự án cụ thể. Ví dụ; Cash là BAC, BDO, SDO, MDO… Share là BCS, BDS, SDS, MDS… Bond là BDB, SDB, MDB …
Cash là token cơ bản của hệ thống này. Ý tưởng của mô hình Seigniorage này là tạo ra một stablecoin không cần thế chấp tự điều chỉnh nguồn cung dựa vào nhu cầu mua – bán của người dùng. Các Cash token thường được neo với mức giá là 1$. Khi giá Cash lớn hơn 1$, sẽ có nhiều Cash token hơn được in ra để làm tăng nguồn cung của Cash, tạo động lực giảm giá. Khi Cash nhỏ hơn 1$, sẽ có cơ chế khuyến khích người dùng đốt Cash token của họ để giảm nguồn cung, tạo động lực tăng giá.
Mô hình sẽ bao gồm 3 hệ thống (tương đương là 3 smartcontract) chính:
Bank: Đây là nơi người dùng có thể farm ra Cash và Share bằng cách stake token ( không bao gồm Cash và Share), stake các LP token ( của các pair có Cash và Share)
Boardroom: Đây là nơi người dùng stake Share để nhận Cash “miễn phí” khi giá Cash lớn hơn 1$ ( Expansion)
Bond: Đây là nơi người dùng chuyển đổi từ Cash sang Bond (khi giá Cash dưới 1$) và chuyển ngược lại từ Bond sang Cash ( khi giá Cash bằng hoặc lớn hơn 1$.)
Cho đến lúc này, bạn đã lờ mờ hiểu các thành phần của Mô hình này, bạn sẽ vào Safedollar và nhận thấy giá của SDO đang là 7$. What?? Tại sao người ta lại mua 1 token được định giá là 1$ với giá 7$?
Bạn sẽ hiểu được thôi sau khi đọc qua về Quá trình khi release 1 dự án về Stablecoin thuật toán
Giai đoạn 1:
Mọi thứ không thể đột nhiên xuất hiện, nhất là với Algo Stablecoin. Khi mới bắt đầu dự án, 1 lượng Cash “miễn phí” theo đúng nghĩa đen sẽ được phát thông qua 2 hình thức:
- Phân phối thông qua Airdrop
- Phân phối thông qua Seed Pool.
Seedpool ở đây là các staking single pool “không rủi ro”, bạn chỉ cần stake các token của bạn và bạn sẽ được nhận “miễn phí” Cash. Gọi là không rủi ro thì không hẳn chính xác, rủi ro là nếu stake các non stable token (ví dụ ETH, MATIC, QUICK…) thì khi giá token này biến động thì bạn có thể bị lỗ trên phần tài sản stake, nhưng dù sao vẫn hơn là chỉ hodl không. Còn nếu stake stablecoin thì bạn sẽ mất chi phí cơ hội trong thị trường tăng giá. Nhưng nhìn chung Seed Pool vẫn là các kiếm tiền miễn phí. Bởi vì đây là cách kiếm tiền ngon ăn nên thời gian đầu khi seedpool ra mắt sẽ thu hút được 1 lượng lớn tài sản lock vào dự án để farm Cash. ( APR khoảng 5.000% pool ETH).
Giai đoạn 2:
Tiếp theo, sau khi đã có 1 lượng Cash nhỏ được phân phối cho Seedpool. Các CashPool sẽ được bổ sung. Yêu cầu farm lúc này là bạn sẽ cần cung cấp thanh khoản cho Cash token để nhận được LP token, dùng LP này stake dùng để kiếm thêm reward là Cash. Vì lựa chọn này chứa nhiều rủi ro hơn nên reward từ các CashPool sẽ có hệ số cao hơn từ 10-50 lần so với SeedPool.
Nên lưu ý, vì lượng mint ra Cash cho các Pool ở hệ thống Bank mỗi block là không thay đổi. Vì thế khi CashPool được mở, thì reward cho các SeedPool sẽ bị ít đi. Vì vậy ở giai đoạn này, APR của CashPool sẽ rất rất cao và APR của các SeedPool sẽ bị thấp xuống. ( chỉ còn khoảng 500%).
Ví dụ: SeedPool stablecoin có multiplier là 1x , Seedpool Non-stable có multiplier là 10x tức là nếu reward mỗi block chia làm 11 phần thì những staker ở Stablecoin Pool được nhận 1 phần, Non stale pool được nhận 10 phần. Khi có CashPool Mutilplier là 40x thì reward sẽ chia thành 51 phần và phân phối cho Seedpool (bao gồm Stablecoin Pool và Non-Stale Pool) và CashPool giống quy tắc trên.
Gian đoạn 3:
Nếu dự án thu hút được đủ dòng tiền thì kết quả là giá Cash trong thời điểm này vẫn sẽ lớn hơn mức peg 1$ do reward là Cash vẫn đủ để bù đắp rủi ro cho sự mất giá của Cash khi cung cấp thanh khoản. Tuy nhiên về lâu dài thì việc Cash được tạo ra liên tục sẽ khiến giá Cash đi xuống, vì cho dù người dùng có tái đầu tư bằng cách bán 1 nửa Cash reward để tiếp tục cung cấp thanh khoản thì vẫn khiến giá Cash giảm. Vì vậy trong giai đoạn này, để tiếp tục tạo cầu cho Cash thì tại Hệ thống Bank sẽ được bổ sung thêm các SharePool.
Các SharePool là các Pool liquidity trả về reward là Share. thường được farm bằng cặp Share – USD hoặc Cash-USD. Giá Cash khi ra cặp SharePool này sẽ thường bị đẩy lên rất cao, cao hơn nhiều so với giá Peg của Cash là 1$. Vì APY cho cặp farm Sharepool cũng cao, lợi nhuận thu về bằng Share có khả năng bù đắp rủi ro mất giá của Cash. Vì áp lực bán của Cash không đổi, tuy nhiên cầu của Cash tăng lên ( ngoài những người tái đầu tư vào CashPool thì 1 phần Cash cũng được đem đi để farm SharePool – mà reward do Sharepool chỉ tạo áp lực bán lên Share chứ không ảnh hưởng nhiều lên Cash. Nếu không muốn nói là tăng cầu cho Cash vì những người tái đầu tư ở Sharepool sẽ bán Share để mua Cash và USD tiếp tục cung cấp thanh khoản.) nên giá Cash trong giai đoạn này sẽ tăng mạnh.
Nhìn chung trong giai đoạn này giá Cash vẫn sẽ ở mức cao, vì đơn giản không có áp lực bán rõ rệt. Những người mới muốn tham gia farm đạt được lợi nhuận đáng kể thì vẫn phải mua Cash.
Giai đoạn 4:
Tiếp tục giai đoạn 3, nếu Share không được sử dụng vào mục đích gì, chỉ là Reward của hệ thống thì sẽ dẫn đến việc Share sẽ bị bán khi người dùng nhận được. Giá Share giảm sẽ kéo theo APR của SharePool giảm, APR thấp sẽ ko đủ bù đắp rủi ro cho Cash tại các Sharepool farm bằng Cash-USD sẽ dẫn đến cầu về Cash giảm… Vì vậy thường sau khoản 1 tuần, hệ thống Boardroom sẽ được ra mắt.
Ở Boardroom, người dùng có thể stake Share để nhận Cash. Lượng Cash được nhận này bằng Expansion Rate*Total Supply. Tức là lúc này ngoài lượng Cash được mint thêm từ Bank, sẽ có 1 thêm 1 lượng Cash mới được mint thêm để trả cho những người stake Share tại Boardroom.
Điều này sẽ tạo thêm áp lực bán Cash từ những người hold Share. Khiến giá Cash sẽ giảm dần về mức 1$.
Ở giai đoạn 3, khi chưa có Boardroom người dùng sẽ khó ước tính được lợi nhuận hay APR từ boardroom, vì vậy giá Share giai đoạn này thường có xu hướng giảm nhẹ do những người farm Sharepool bán ra. Khi xuất hiện Boardroom, sẽ tạo ra thêm nhu cầu stake Share góp phần giảm áp lực bán từ Share. Vì vậy giá Share trong giai đoạn 4 này sẽ tăng. APR tại Boardroom càng cao, thì giá Share sẽ càng tăng.
Giai đoạn 5:
Khi giá Cash giảm xuống dưới mức 1$, lượng Cash mint thêm để trả cho những người stake tại Boardroom sẽ bị tạm dừng, giảm áp lực bán Cash từ những người hold Share.
Lúc này, hệ thống Bond sẽ được mở. Bao gồm các cơ chế khuyến khích người dùng đổi từ Cash sang Bond nhằm giảm nguồn cung của Cash. Các cơ chế tốt nhất cho đến hiện tại từ các Algo có thời gian hoạt động hiệu quả lâu nhất ( BDO và MDO) đó là:
- Khi giá Cash dưới 1$, 1 Cash đổi 1 Bond. Khi giá Cash trên 1$, 1 Bond đổi được số Cash bằng chính giá Cash lúc đó. Ví dụ khi Cash giá 0,9$, 1 Cash đổi được 1 Bond . Khi giá Cash tăng lên 1,2$, thì 1 Bond sẽ đổi được 1,2 Cash ở giá 1,2$. Tức là nếu Cash tăng từ 0,9$ lên 1,2$, với 0,9$ đầu tư người dùng sẽ thu về được: 0,54$. Lợi nhuận cao hơn so với chỉ mua Cash từ 0,9$ và bán ở 1,2$.
- Phạt 10% cho các giao dịch đổi Bond sang Cash khi Cash dưới 1$.
Nếu có đủ lực mua đầu cơ, thì Cash sẽ trở lại mức giá 1$ và hệ thống Boardroom lại tiếp tục chạy. Mô hình trở về giai đoạn 4.
Vậy có phải sẽ có vòng tuần hoàn từ giai đoạn 4 sang 5 và ngược lại, mãi mãi? Thực tế là với mô hình này hiện tại, vẫn thiếu điều kiện để Cash có thể stable.
Thứ nhất, các stablecoin này mới chỉ có mục đích sử dụng duy nhất là sử dụng để farm ra Cash và Share. Share chỉ có giá trị ( tạo ra thêm Cash) khi Cash trên 1$, khi Cash xuống dưới mức 1$ Share hoàn toàn vô giá trị. Đổi Bond cũng chỉ đạt được lợi nhuận khi Cash tăng trở lại 1$. Tức là mọi thứ chỉ tốt khi Cash trên 1$. Với việc xoay vòng liên tục để tăng lượng cung của Cash, nếu dòng tiền vào không bằng hoặc lớn hơn dòng tiền ra thì giá Cash sẽ dễ mất chốt. ( Dòng tiền vào là những người mua Cash và Share để tham gia cuộc chơi. Việc mua Cash dĩ nhiên tăng cầu của Cash, nhưng mua Share cũng làm tăng giá Share, trực tiếp làm tăng APR của Sharepool và như vậy cũng tạo ra nhu cầu mua Cash để farm Sharepool. Dòng tiền ra là từ những người stake Share nhận được Cash và bán ra USD, hoặc những người farm được ra Share nhưng ko stake mà bán ra USD). Vì vậy về lâu dài, nếu chỉ có 1 mục đích sử dụng là farm thì Cash sẽ bị lạm phát và dễ mất chốt.
Thứ hai, các stabelcoin này thường có vốn hóa nhỏ, Một stablecoin không có thế chấp vẫn có thể stable nếu nó duy trì ở mức chốt đủ lâu với vốn hóa đủ lớn và độ phân tán đủ rộng. Với vốn hóa lớn thì sẽ khó để thao túng hoặc đẩy giá của stable. Và khi stablecoin tụt, người ta sẽ nghĩ đó là 1 món hời, giống như việc USDT có giá 23.100 VNĐ sẽ dược coi là rẻ cho dù gần như không có ai ở Việt Nam có thể đổi USDT sang USD trực tiếp từ Tether, vẫn cashout bằng cách bán lại cho người khác. Các dự án Seigniorage Algo stablecoin thường không đáp ứng đươc ba tiêu chí này vì các dự án thường xuất phát từ các nhóm ẩn danh, không kêu gọi vốn hoặc có các backer lớn. Mặc dù BAC đạt mức supply 59 triệu ( tương đương vốn hóa 59 triệu$ nếu ở chốt), BDO đạt supply 39 triệu ( tương đương vốn hóa 39 triệu$ nếu ở chốt), tuy nhiên đó cũng chỉ là những con số rất khiêm tốn khi so với các stablecoin thế chấp khác như USDC ( 50 tỷ$ cap), DAI ( 5 tỷ$ cap) , UST( 2 tỷ$ cap). Hơn nữa các dự án Seig Algo thường xuất hiện các cá voi lớn khi họ tham gia dự án từ những ngày đầu, khiến giảm độ phân tán của Cash token, khiến các hành động của cá voi dễ dàng ảnh hưởng đến giá của Cash token.
Mặc dù chưa có lời giải hoàn chỉnh cho các dự án Seig Algo Stablecoin, tuy nhiên thời gian gần đây, các dự án này đang cải tiến bằng cách bổ sung cơ chế thế chấp một phần từ Iron Finance. Cho đến hiện tại, các dự án Seig Algo Stablecoin như BDO, MDO… vẫn chưa nâng cấp giao thức hoàn toàn nên chúng ta chưa thể biết được hiệu quả. Safedollar thì đã đưa cơ chế này vào roadmap ngay từ đầu tuy nhiên trong giai đoạn đầu khi SDO vẫn lớn hơn 1$, việc áp dụng là chưa cần thiết.
Cheatsheet để kiếm lợi nhuận từ các dự án Seigniorage Algorithmic Stablecoin
Mặc dù đa số các dự án này đều sẽ mất chốt, tuy nhiên nếu biết cách tham gia bạn vẫn có thể kiếm được lợi nhuận đáng kể. Khi tham gia nhiều, bạn sẽ biết cách phân tích APR để dự đoán xem dòng tiền trong Dự án sẽ chảy về đâu. Dĩ nhiên bạn cần dự đoán điều đó để đi trước những người tham gia khác. Bảng dưới đây sẽ đưa ra 1 số chiến thuật cơ bản tương ứng với các phản ứng của người tham gia tại từng giai đoạn.
| Giai đoạn (Stage) | Bối cảnh (Scenario) | Chiến thuật ( Tacic) | Độ rủi ro (Risk Est) | |
| 1 | Giai đoạn 1 này farm seedpool nên chỉ cần stake tài sản. | Trừ rugpull thì không có rủi ro trong dự án | ||
| 2 | Nếu APR của các Cashpool tăng dần và không có dấu hiệu giảm | Farm các pool Cashpool, có thể nhận được 2 lợi nhuận từ reward cashpool và LP có giá trị tăng khi Cash tăng giá | Rủi ro thấp | |
| Nếu APR không tăng hoặc có dấu hiệu giảm | Farm Caspool với Cash-USD | Rủi ro cao vì có thể Cash mất chốt trước khi Share và Boardroom ra mắt | ||
| Farm Seedpool | Không có rủi ro | |||
| 3 | Nếu APR Sharepool, Cashpool duy trì hoặc tăng dần | Farm Sharepool bằng Cash-USD hoặc Share-USD | Rủi ro thấp | |
| Nếu APR Sharepool, Cashpool giảm | Không nên farm vì có thể dòng tiền không vào | |||
| Farm Seedpool | Không có rủi ro và APR vẫn cao | |||
| Nếu APR của Sharepool và Cashpool vẫn duy trì | Bạn có thể mua đầu cơ Share vì thường khi mở Boardroom giá Share sẽ tăng cao hơn trước khi có Boardroom | Rủi ro thấp | ||
| 4 | Nếu APR trong Boardroom cao hơn nhiều so với Sharepool, Cashpool. | Mua Share để stake hoặc mua Share để farm Share-pool bằng Share-USD | Rủi ro thấp. Bạn sẽ có 2 lợi nhuận từ reward và Share tăng giá. | |
| Farm Cashpool bằng Cash-USD, farm Sharepool bằng Cash-USD | Rủi ro cao vì lúc này giá Cash sẽ giảm dần về 1$ do stake Boardroom bán ra | |||
| Khi Cash về 1$ khiến APR boardroom giảm, lúc này sẽ chỉ tương đương với APR tại Sharepool và Cashpool | Farm Cashpool bằng Cash-USD, farm Sharepool bằng Cash-USD | Rủi ro thấp vì giá Cash dao động quanh 1. Cho dù giá có tụt xuống thấp hơn 1 thì bạn vẫn có reward. | ||
| Stake Share trong boardroom | Rủi ro cao. Lúc này nếu Cash dưới chốt thì Share sẽ không đem lại reward, và sẽ giảm giá vì Share đơn giản là vô giá trị trong bối cảnh này | |||
| 5 | Cash giảm dưới 1$ lần đầu | Farm Cashpool bằng Cash-USD, farm Sharepool bằng Cash-USD | Rủi ro thấp. Vì APR cho dù có giảm thì bạn vẫn có thể nhanh chóng thoát LP với mức lỗ thấp | |
| Mua Bond | Rủi ro thấp. Lần contraction đầu tiên thường diễn ra nhanh. Nên có thể đầu cơ bond. | |||
| Cash giảm dưới 1$ lần 2. | Cân nhắc thoát dự án. | |||
Hy vọng qua bài viết này các bạn có thể nắm rõ cơ chế của Các dự án để hạn chế thua lỗ và tối đa được lợi nhuận. Nếu bạn còn thắc mắc về cách hoạt động của giao thức DeFi nào, hãy để lại bình luận để mình có thêm chủ đề để viết nhé.
Để tìm hiểu sâu hơn về DeFi và tận dụng tối đa sự ra đời của một hệ thống tài chính mới, đừng ngần ngại trở thanh cư dân của cộng đồng thị trấn crypto: Join group
Lưu ý: Không phải tất cả các sàn giao dịch tiền điện tử đều cung cấp đầy đủ các quyền hạn cho bạn và không phải tất cả đều an toàn. Mình không xác nhận cho một sàn giao dịch cụ thể nào. Bạn cần phải tự nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi gửi tiền hoặc tiền điện tử đến bất kỳ sàn giao dịch, trang web hoặc ứng dụng nào. Như bài viết này đã đề cập, vẫn còn rất nhiều việc phải làm về tính thân thiện với người dùng của tiền điện tử.
Tuyên bố từ chối trách nhiệm: Không có thông tin nào ở trên là lời khuyên đầu tư,mời gọi hay khuyến khích sử dụng các sàn giao dịch cụ thể hoặc thông tin thực tế theo bất kỳ cách nào và không nên được hiểu như vậy. Bạn đọc nên tự nghiên cứu. Nếu có bất kỳ lỗi nào xảy ra, mình sẽ cố gắng hỗ trợ trong mức cho phép. Mục đích của mình chỉ là cung cấp thông tin và truyền bá kiến thức về chủ đề này.
